7 tips voor goed zwachtelen

Door: Wessel van Rooijen2022-01-18 08:31:00

Zwachtelen is het behandelen van oedeem met een drukverband. Oedeem is overtollig vocht op plaatsen in je lichaam waar het normaal gesproken niet hoort. Denk hierbij aan je enkels, benen of op de armen. We geven in deze blog 7 tips om op een verantwoorde manier te zwachtelen.

Zwachtelen wordt toegepast wanneer je een open wond op jouw been of arm hebt. Deze therapie is nodig om vocht te verwijderen, zodat het de genezing bevordert. Goed zwachtelen is daarom erg belangrijk. Het gebruik van goed materiaal ook. Hiervoor kun je onder meer kijken in het assortiment met zwachtels van Klinimed.

Tip 1 - Kreukelvrij

Het is heel belangrijk dat de zwachtel of het drukverband aangelegd wordt zonder kreukels, anders ontstaan er drukplekken. Een ander wordt voor drukplekken is een decubitus. Om de decubitus te voorkomen is het dus belangrijk om het drukverband aan te leggen zonder kreukels.

Tip 2 - Kijk in de rol

Als u niet in de rol kijkt tijdens het zwachtelen loopt de rol vast in het been en kan je dus niet beenvolgend zwachtelen. Om het been van de patiënt goed te zwachtelen kun je het beste gebruikmaken van een buisverband, opvulmateriaal om te polsteren en een zelfklevende zwachtel.  

Tip 3 - Gebruik geen fixatieklemmetjes 

Gebruik geen fixatieklemmen, want hierdoor is er risico op een verwonding van het been. Je kunt beter kiezen voor fixatiepleisters

Tip 4 - Gebruik pleisters om de zwachtels

Door de pleisters om de zwachtels heen, blijft de zwachtel goed zitten en kan de zwachtel niet van plaats verwisselen. Als de zwachtel niet op zijn plek blijft zitten, kan het erg irriteren op het been van de patiënt. 

Tip 5 - Polsteren

Bij ambulante compressietherapie is het belangrijk dat er wordt gepolsterd, Polsteren is holtes opvullen zodat de druk op elk deel van het ledemaat evenredig is. Er zijn bepaalde holtes op het been. Denk hierbij aan de enkels en op de scheenbenen. Polster alleen de zijkanten van de scheenbeen anders verhoog je de druk op de scheenbeen. 

Tip 6 - Voorkom complicaties

Er kunnen complicaties ontstaan bij het verkeerd zwachtelen. De complicaties die het meest ontstaan zijn venster-oedeem, striemen of blaren, droge geïrriteerde huid, dat het verband te los zit. 

Het kan ook zo zijn dat het verband te strak staat, waardoor de patiënt pijn ervaart. Venster-oedeem ontstaat als zwachtels elkaar niet overlappen. De zwachtels moeten dan opnieuw worden aangebracht. Striemen of blaren ontstaan als er een ongelijke druk op het been ontstaat. Daarom is het erg belangrijk dat er goed wordt gepolsterd wanneer er verband wordt aangelegd. 

Een droge geïrriteerde huid ontstaat als er voor het zwachtelen niet gebruik wordt gemaakt van een zalf. Om een geïrriteerde huid te voorkomen kan je het beste de patiënt insmeren met een beetje zalf zonder parfum. Als de zwachtel te los zit werkt het niet. Zet het verband daarom strak aan. Wel is het belangrijk dat de zwachtel niet te strak wordt aangebracht anders kunnen de tenen blauw of wit worden. Dat voelt niet zo fijn voor de patiënt.

Tip 7 - Volg het stappenplan voor zwachtelen

 

1) De eerste zwachtel loopt van de binnenkant van de voet naar de buitenkant. (1)


N.B. Wanneer er veel oedeem op de voorvoet aanwezig is of bij een grote voet kan een tweede circulaire toer nodig zijn.

 

2) Vervolgens maak je een slag naar de hiel, waarbij 2/3 van de zwachtel, gerekend vanaf de hielpunt, naar boven wijst en 1/3 naar beneden. (2)

 

3) Daarna volgt een slag onder de hielpunt en vervolgens om het enkelgewricht. (3)


4) De volgende slag gaat naar boven over de enkelknobbels (men ziet aan weerszijden een kleine driehoek). (4)

 

5) Volg de vorm van het been, houd spanning op de zwachtel.


6) Maak met 2 vingers onder de knieschijf/knieholte een circulaire toer om de kuit door als het ware "op te hangen".

De druk wordt zo gelijkmatig over de gehele kuitspier verdeeld.


 

7) Rol de zwachtel weer terug naar beneden en zwachtel de opengebleven stukken. Volg hierbij de vorm van het been.

 

8) De tweede zwachtel wordt in tegenovergestelde richting aangebracht, te beginnen aan de buitenkant van de voet. Vervolgens wordt deze zwachtel conform de techniek van de eerste zwachtel aangelegd.


 

9) Deze zwachtel ondersteunt de werking van de eerste zwachtel. Bij veel oedeem of lang onderbeen kan een derde zwachtel nodig zijn.


 

10) Vervolgens kun je het uiteinde van de zwachtel met 3 stukken hechtpleister vastzetten.




11) Het buisverband moet je nu terugslaan tot onder de knieholte.

Je bent klaar!

Bron: https://sites.google.com/site/goedzwachtelenishethalvewerk/home/5-evaluatie